Cytrulina – co to jest, działanie, dawkowanie, skutki uboczne

Cytrulina – co to takiego?

Cytrulina swoją nazwę zawdzięcza arbuzowi (łac. Citrullus L.), gdyż to właśnie w tym owocu zidentyfikowano ją po raz pierwszy. Ponieważ organizm człowieka posiada zdolność samodzielnego syntetyzowania cytruliny, zasadniczo nie ma konieczności zwiększania jej podaży, np. poprzez dodatkową suplementację. Z drugiej zaś strony jabłczan cytruliny to całkiem popularny suplement diety, który wykorzystywany jest m.in. przez sportowców. Aminokwas ten obecny jest także w wybranych owocach i warzywach. Poza wspomnianym już arbuzem, występuje m.in. także w ogórkach, melonach, dyni, kabaczkach czy tykwach.

Właściwości i działanie cytruliny

Pod względem chemicznym cytrulina to związek organiczny, pochodna ornityny. Należy do grupy alfa-aminokwasów niebiałkowych (nie wchodzi w skład białek).

Główną funkcją cytruliny w organizmie człowieka jest udział w cyklu mocznikowym (zwanym także cyklem ornitynowym lub mocznikowym cyklem Krebsa), podczas którego amoniak przekształcany jest w mniej toksyczny mocznik, który następnie usuwany jest z moczem.

Poza tym, cytrulina wpływa także na rozszerzanie naczyń krwionośnych. Jest kluczowym związkiem jeśli chodzi o powstawanie innego aminokwasu – argininy , której aż 60% syntetyzowane jest właśnie z cytruliny w nerkach. Jak natomiast wiadomo, arginina stanowi główny substrat w syntezie tlenku azotu. Ten ostatni natomiast działa wazodilatacyjnie, czyli innymi słowy, rozluźniająco na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych.

Jak wskazują niektóre z badań naukowych cytrulina może ograniczać zmęczenie mięśni, np. po intensywnym wysiłku fizycznym, a nawet sprzyjać zwiększaniu masy mięśniowej.

W badaniu przeprowadzonym w 2015 roku wykazano, że suplementacja cytruliny w połączeniu z dietą niskobiałkową już zaledwie po 3 dniach od rozpoczęcia stosowania, powodowała wzrost syntezy białek mięśniowych o 25% w porównaniu w grupą kontrolną.

Niektóre z doniesień naukowych wskazują ponadto na potencjalne możliwości wykorzystywania cytruliny z profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych.

Suplementy diety z cytruliną – zastosowanie

Na rynku suplementów diety cytrulina dostępna jest w różnych formach. Jedną z częściej spotykanych jest jabłczan cytruliny. Jest to połączenie cytruliny oraz kwasu jabłkowego (zwykle w postaci zjonizowanej). Najczęściej ma postać proszku lub kapsułek. A zatem do czego służy cytrulina w postaci suplementów diety?

Otóż najczęściej rekomenduje się ją osobom aktywnie uprawiającym sport, dlatego też często występuje w składzie odżywek przedtreningowych. Ponieważ cytrulina wpływa na syntezę argininy, która to z kolei jest niezbędna do produkcji tlenku azotu, osoby zażywające jabłczan cytruliny mogą zauważyć u siebie poprawę wydolności organizmu. Wynika to ze wzrostu przepływu krwi na skutek rozszerzenia naczyń krwionośnych (bezpośrednie wpływ tlenku azotu na naczynia).

Dodatkowo cytrulina, biorąc udział w cyklu mocznikowym, usprawnia procesy detoksykacji i usuwania szkodliwych metabolitów (głównie amoniaku). Najprawdopodobniej może także ograniczać produkcję kwasu mlekowego – stąd też jej stosowanie często zaleca się po intensywnym treningu, w celu uniknięcia tzw. „zakwasów”. Zwiększając produkcję tlenku azotu wytrzymałość organizmu ulega poprawie na skutek poprawy przepływ krwi, o czym wspomniano już wcześniej.

Do innych zalet stosowania jabłczanu cytruliny zalicza się regulowanie ciśnienia krwi oraz wspomaganie pracy serca.

Jak stosować cytrulinę?

Dawkowanie cytruliny powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb danej osoby. Producenci suplementów diety zwykle zalecają stosowanie jej w ilościach od 2 do 8 gramów na dobę. Wiele w tej kwestii uzależnione jest np. od ilości oraz rodzaju aktywności fizycznej.

Cytrulina – skutki uboczne i przeciwwskazania

Choć nie wykazano, aby stosowanie cytruliny wiązało się z występowaniem poważnych skutków ubocznych, niektóre osoby powinny zachować ostrożność sięgając po suplementy diety bazujące na tym składniku. Należą do nich m.in. chorzy cierpiący z powodu dolegliwości układu sercowo-naczyniowego, którzy przyjmują leki o działaniu hipotensyjnym, azotany (np. nitrogliceryna) oraz środki stosowane w zaburzeniach funkcji seksualnych (np. sildenafil, tadalafil). Jabłczanu cytruliny nie zaleca się także w okresie ciąży i laktacji.

Warto także zauważyć, że dietetycy niekiedy podkreślają, że przeprowadzone do tej pory badania nad korzystnym wpływem cytruliny na funkcjonowanie metabolizmu oraz poprawę wydolności pozostawiają sporo do życzenia. Poza doniesieniami wskazującym na jej potencjalną użyteczność, dostępnych jest także sporo badań, które w żaden sposób nie potwierdzają jakoby stosowanie L-cytruliny miało istotny wpływ na organizm osób aktywnie uprawiających aktywność fizyczną.