Doksycyklina – dawkowanie, działanie, skutki uboczne, cena, opinie

Doksycyklina – działanie i wskazania

Doksycyklina jest antybiotykiem zaliczanym do grupy tetracyklin. Drobnoustrojami wykazującymi wrażliwość na ten lek są szczepy bakterii tlenowych Gram-dodatnich, Gram-ujemnych, bakterii beztlenowych, chlamydie oraz pierwotniaki. Są to niedrogie antybiotyki, które są szeroko stosowane w profilaktyce i terapii zakażeń u ludzi i zwierząt. Tetracykliny, odkryte w latach 40. XX wieku, to rodzina antybiotyków, które hamują syntezę białek, co uniemożliwia zarówno wzrost, jak i namnażanie się komórek bakteryjnych, czyli są bakteriostatyczne. W porównaniu do innych tetracyklin doksycyklina znacznie lepiej wchłania się z przewodu pokarmowego oraz mniej szkodzi nerkom.

Ze względu na fakt, że wiele szczepów drobnoustrojów wykazuje dobrą wrażliwość na działanie doksycykliny, może być ona stosowana w leczeniu:

• zakażeń dróg oddechowych,
• zakażeń układu moczowo-płciowego wywołanego przez drobnoustroje z rodzaju Chlamydia,
• niepowikłanych przypadków rzeżączki,
• zakażeń przewodu pokarmowego (np. cholera, biegunka podróżnych),
• zakażeń skóry (np. trądzik pospolity i różowaty),
• zakażeń oczu wywołanych przez drobnoustroje z rodzaju Chlamydia,
• boreliozy,
• listeriozy,
• dżumy.

Doksycyklina jest również skutecznym lekiem stosowanym w malarii.

Doksycyklina – preparaty i dawkowanie

Doksycyklina dostępna jest w tabletkach (Unidox Solutab) i kapsułkach (Doxycyclinum TZF). Preparaty dostępne są na receptę i objęte refundacją. Cena doksycykliny z refundacją mieści się w przedziale 6–9 zł w zależności od leku.

Dawkowanie antybiotyku uzależnione jest od wagi ciała chorego. Osoby dorosłe o masie ciała mieszczącej się w przedziale 50–70 kg pierwszego dnia antybiotykoterapii powinny przyjmować jednorazowo 200 mg, a w kolejnych dniach 100 mg raz na dobę. W przypadku diagnozy ciężkich zakażeń obowiązującą dawką jest 200 mg na dobę.

Osoby o masie ciała powyżej 70 kg powinny przyjmować przez cały czas terapii 200 mg na dobę. Osoby o wadze poniżej 50 kg, a także dzieci powyżej 12. roku życia powinny mieć dawkowanie wyliczone według schematu: 4 mg doksycykliny/kg masy ciała w pierwszym dniu, 2 mg doksycykliny/kg masy ciała w kolejnych dniach.

W leczeniu zakażeń poszczególnymi szczepami obowiązują inne schematy dawkowania, które podane są w charakterystyce produktu leczniczego oraz ulotce dołączonej do opakowania. Najważniejszą kwestią w terapii doksycykliną jest ścisłe przestrzeganie czasu trwania terapii. Jeżeli lekarz zaleci przyjmowanie leku dwa razy dziennie, należy pamiętać, aby przyjmować go ściśle w odstępach 12-godzinnych.

Jak długo brać doksycyklinę? Lek należy zażywać minimum 3 dni po ustąpieniu objawów. Takie zachowanie ma na celu zdezaktywowanie wszystkich drobnoustrojów chorobotwórczych odpowiedzialnych za wystąpienie zakażenia. Ponadto przerwanie terapii przed wyznaczonym terminem może być przyczyną wypracowania przez bakterie licznych mechanizmów lekoopornych.

Czy wiesz, jak działają antybiotyki makrolidowe?

Doksycyklina – przeciwwskazania i skutki uboczne

Przeciwwskazaniem do stosowania doksycykliny są:

• nadwrażliwość na tetracykliny,
• ciężka niewydolność wątroby,
• ciąża i okres laktacji,
• wiek poniżej 12. roku życia.

Skutkiem ubocznym stosowania antybiotyków tetracyklinowych są często zaburzenia rozwoju zębów i kości, nadmierna ich łamliwość oraz występowania przebarwień na zębach. Z tego względu nie podaje się doksycykliny dzieciom do 12. roku życia. W trakcie przyjmowania leku mogą wystąpić nudności i biegunka. Są one zwykle łagodne i często ustępują w trakcie leczenia lub po jego zakończeniu.

Niezbyt często w trakcie antybiotykoterapii powstają fotodermatozy, czyli choroby skóry spowodowane ekspozycją na światło słoneczne. Powinny mieć to na uwadze szczególnie osoby, które stosują doksycyklinę w leczeniu trądziku. Lek należy stosować ostrożnie i nadzorować leczenie u pacjentów z objawami niewydolności nerek.

Doksycyklina – interakcje z lekami

Tetracykliny wchodzą w interakcje z lekami zobojętniającymi (zalecanymi przy zgadze lub nadkwasocie), zawierającymi jony glinu, wapnia i magnezu. Efektem tego połączenia jest zaburzenie wchłaniania antybiotyku i osłabienie jego działania.

Kolejną grupą leków wchodzących w interakcje z doksycykliną o istotnym znaczeniu są doustne preparaty obniżające poziom cukru we krwi oraz leki przeciwkrzepliwe z grupy kumaryn. W przypadku stosowania takiego połączenia należy monitorować poziom cukru we krwi oraz parametry układu krzepnięcia. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek nieprawidłowości wymagana jest modyfikacja dawek poszczególnych leków. Doksycykliny nie należy łączyć z antybiotykami o działaniu bakteriobójczym. W praktyce oznacza to, że nie należy jednocześnie zażywać doksycykliny i amoksycyliny .

Doksycyklina a środki antykoncepcyjne jest kolejną ważną interakcją, której skutkiem jest obniżenie skuteczności działania hormonów. Z tego względu w trakcie antybiotykoterapii należy stosować dodatkowe metody antykoncepcyjne.

Doksycyklina – interakcje z pożywieniem i alkoholem

Zarówno doksycykliny, jak i innych antybiotyków z grupy tetracyklin nie należy przyjmować w połączeniu z nabiałem oraz z produktami z dużą zawartością żelaza i magnezu. Wszystkie antybiotyki z grupy tetracyklin mają budowę chemiczną, która umożliwia wychwytywanie wymienionych jonów z pokarmu. Produktem tej reakcji jest związek doksycykliny i metalu o obniżonej wchłanialności, co przekłada się na obniżenie skuteczności działania antybiotyku.

Pokarmy zawierające magnez, glin, wapń, żelazo należy podawać w odstępach 2–3-godzinnych przed podaniem doksycykliny lub po jej podaniu. W trakcie antybiotykoterapii zabronione jest spożywanie alkoholu. Alkohol przyspiesza rozkład doksycykliny w wątrobie, efektem czego jest nieosiągnięcie stężenia terapeutycznego antybiotyku we krwi.

Doksycyklina w ciąży

Doksycyklina przenika przez łożysko i do mleka matki. Nie należy stosować tego antybiotyku w okresie ciąży i karmienia piersią. Badania pokazują, że dzieci, które w okresie płodowym były poddawane działaniu tetracyklin mają podwyższone ryzyko uszkodzenia wątroby. Tetracykliny odkładają się w zawiązkach zębów niemowląt, czego skutkiem jest przebarwienie zębów, uszkodzenia szkliwa i nieprawidłowości w budowie szkieletu kostnego.