Leki przeciwkaszlowe – kiedy stosować, jak działają, które wybrać?

Leki przeciwkaszlowe – kiedy stosować?

Kaszel jest naturalnym odruchem obronnym organizmu, który pomaga w pozbyciu się patogenów i zalegającej wydzieliny z dróg oddechowych. Niekiedy jednak w trakcie infekcji górnych dróg oddechowych, zwłaszcza u małych dzieci, pojawia się kaszel suchy (kaszel nieproduktywny), czyli taki, który nie powoduje usuwania wydzieliny, a jedynie podrażnia gardło. W takich przypadkach konieczne bywa zastosowanie leków o działaniu przeciwkaszlowym.

Ważnym jest, aby stosowanie takich leków ograniczało się wyłącznie do kaszlu suchego. Przyjmowane w kaszlu mokrym powodują bowiem ograniczenie odkrztuszania wydzieliny, a co za tym idzie – jej zaleganie w dolnych drogach oddechowych. Zwiększy to dyskomfort chorego, a także może doprowadzić do zapalenia oskrzeli czy zapalenia płuc. Nie powinno się również stosować wtedy leku przeciwkaszlowego na noc bez wskazania lekarza.

Istotne jest również, że kaszel, któremu nie towarzyszy odkrztuszanie, a jedynie uczucie zalegania wydzieliny w klatce piersiowej, traktowany jest także jak kaszel mokry. Należy też pamiętać, że uporczywy, suchy kaszel, który nasila się w nocy, może być objawem astmy. W takim wypadku konieczna jest konsultacja z lekarzem, który zleci odpowiednią diagnostykę.

W leczeniu kaszlu suchego stosowane są leki, które hamują odruch kaszlowy poprzez działanie ośrodkowe lub obwodowe.

Leki przeciwkaszlowe bez recepty – o działaniu ośrodkowym

Działanie leków o działaniu ośrodkowym związane jest z ich wpływem na ośrodek kaszlu znajdujący się w rdzeniu przedłużonym. Powoduje to zmniejszenie odruchu kaszlowego. Wśród leków o takim działaniu znajdują się leki opioidowe i nieopioidowe.

Takie leki przeciwkaszlowe bez recepty mogą zawierać np. kodeinę czy dekstrometorfan. Występują one w postaci tabletek lub syropów. Leki z kodeiną mogą być zażywane przez dzieci powyżej 12 lat.

Leki przeciwkaszlowe zawierające dekstrometorfan mogą być natomiast zażywane przez młodsze dzieci, powyżej 6 lat. Do 12. roku życia powinny one jednak zażywać połowę dawki stosowanej u dorosłych.

Lek na kaszel o działaniu ośrodkowym, który nie należy do opioidów, to butamirat. Wykazuje on ponadto słabe działanie rozkurczowe na mięśnie oskrzeli. Może być stosowany, w odpowiednio niższej dawce, określonej w ulotce preparatu, już u dzieci powyżej 2 lat. Występuje on w postaci kropli lub syropu na kaszel.

Leki przeciwkaszlowe na receptę – o działaniu obwodowym

Działanie leków o działaniu obwodowym wynika natomiast z ich wpływu na oskrzela, których skurcz jest związany z kaszlem.

Taki lek przeciwkaszlowy dla dzieci może zawierać np. lewodropropizynę. Można ją stosować już u pacjentów powyżej 2 lat. U młodszych dzieci jest to możliwe jedynie po konsultacji z lekarzem. Hamuje ona skurcz oskrzeli powodowany przez różne mediatory. Występuje w postaci syropu. Jeśli kaszel nie ustąpi po tygodniu stosowania leku, należy skontaktować się z lekarzem. Być może konieczne będzie zastosowanie leków przeciwkaszlowych na receptę lub innych preparatów o takiej dostępności.

Niekiedy pomocniczo w kaszlu stosuje się również leki zawierające fenspiryd. Substancja ta działa rozkurczająco na oskrzela. Wykazuje również działanie przeciwzapalne. Powinna być jednak stosowana wyłącznie w stanach zapalnych oskrzeli oraz płuc.

Naturalne i domowe sposoby na kaszel suchy

Na kaszel suchy można stosować również syrop z pokrojonej na plasterki cebuli, którą posypuje się cukrem oraz polewa miodem.

Innym syropem na kaszel suchy, dostępnym w aptece, jest syrop prawoślazowy. Obydwa te syropy powlekają podrażnione gardło, co łagodzi jego ból i zmniejsza częstotliwość kaszlu. Mogą być one stosowane u dzieci.

Sposobem na suchy kaszel jest także syrop sosnowy złożony. Działanie przeciwkaszlowe wynika w jego wypadku z dodatku fosforanu kodeiny. Może być więc on stosowany dopiero u dzieci powyżej 12 lat. Syrop sosnowy bez dodatku fosforanu kodeiny działa natomiast wykrztuśnie.

W kaszlu suchym ważne jest również, aby zadbać o odpowiednią wilgotność powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywa chory. Chory powinien przyjmować także spore ilości płynów – jest to szczególnie ważne, gdy objawem dodatkowym jest gorączka. Zabiegi te pomogą zadbać o nawilżenie gardła. W tym przypadku mogą pomóc także inhalacje na kaszel.