Dieta przy boreliozie – przepisy, jadłospis, jaka jest optymalna dieta w boreliozie?

Borelioza – przyczyny, objawy, leczenie

Borelioza znana również pod nazwą choroba z Lyme to przewlekłe schorzenie wywoływane przez spiralną, gram-ujemną krętkę Borrelia burgdorferi. Bakteria ta przenoszona jest przez kleszcze. Do zakażenia dochodzi w momencie bezpośredniego kontaktu tego stawonoga z ludzką skórą. Zakażony krętką kleszcz przenosi bakterie przez swoją ślinę lub/i wymiociny do organizmu człowieka. Ogromne znaczenie ma tutaj czas kontaktu ze skórą. Jeśli wynosi on ponad 72 h zakażenie boreliozą jest prawie stuprocentowe. Choroba ta daje bardzo różnorodny obraz kliniczny. Może przebiegać całkowicie bezobjawowo, prezentując jedynie wędrujący rumień czy objawiać się w postaci rozsianej, gdy dotyka już wielu narządów i tkanek. Zwykle pierwsze jej symptomy pojawiają się po 2-4 tygodniu od zakażenia. Umownie dzieli się przebieg boreliozy na trzy fazy.

• Wczesną zlokalizowaną – charakteryzuje ją pojawienie się rumienia wędrującego, czyli plamki lub grudki w miejscu ukąszenia, która z czasem powiększa swe rozmiary. Jest koloru czerwonego z przejaśnieniem w środku. Zazwyczaj jej średnica przekracza 5 cm. Może jej towarzyszyć swędzenie, ból, pieczenie oraz objawy grypopochodne. W tym czasie może rozwinąć się także chłoniak limfocytarny skóry.
• Wczesną rozsianą – rozwijającą się po kilku tygodniach lub miesiącach od zakażenia, związaną z rozsianiem krętek przez krew i limfę do różnych narządów i tkanek. Objawami wtórnymi boreliozy są zapalenia stawów, zaburzenia kardiologiczne i neurologiczne.
• Późną, przewlekłą – występującą w wyniku przetrwałego zakażenia, rozwijającą się od roku do kilku lat po kontakcie z krętkiem boreliozy, charakteryzuje się występowaniem objawów przewlekłego zanikowego zapalenia skóry części dystalnych kończyn, przewlekłym zapaleniem mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, zaawansowanymi zmianami zapalnymi stawów.

Choroba ta jest trudna zarówno w diagnostyce, jak i w leczeniu. Może przyjmować różne postacie w zależności od umiejscowienia bakterii. Do najczęściej spotykanych zaliczamy postać stawową, kardiologiczna i neurologiczną. Leczenie boreliozy opiera się na długotrwałej antybiotykoterapii, w której stosuje się substancje, takie jak tetracykliny, minocyklinę, cefalosporyny, penicyliny czy metronidazol.

To też może Cię zainteresować: Czosnek niedźwiedzi – właściwości

Dieta przy boreliozie – zasady

Borelioza a dieta to złożone, trudne zagadnienie. Nie podlega dyskusji, że prawidłowe żywienie odgrywa ważną rolę w procesie terapii tego schorzenia. Osoby chore poddawane często intensywnej i długotrwałej antybiotykoterapii narażone są szczególnie na rozwój grzybicy, która może stanowić poważne zagrożenie dla ich zdrowia, a w skrajnych przypadkach nawet życia. Dlatego też zaleca się stosowanie zasad żywienia, które będą przeciwdziałać rozwojowi patogennych lub potencjalnie patogennych grzybów w organizmie człowieka. Jest to szczególnie istotne w pierwszych okresie terapii. Warto jednak podkreślić, że dieta przy leczeniu boreliozy powinna być dostosowania do stanu pacjenta, aktualnej fazy choroby i sposobu leczenia oraz innych współwystępujących problemów zdrowotnych.

W pierwszej fazie dieta przy długotrwałej antybiotykoterapii to dieta przeciwgrzybicza. Zakłada ona eliminację cukru i pokarmów, które go zawierają oraz znaczące ograniczenie lub całkowite wykluczenie warzyw i owoców bogato węglowodanowych. Z diety usuwa się wszelkie produkty zbożowe z mąki oczyszczonej, takie jak jasne pieczywo oraz biały, ryż, drobne kasze. Eliminuje się również pokarmy, które powstały w udziałem drożdży. Zaleca się, aby pacjent nie spożywał używek typa kawa, herbata, a także nie palił tytoniu. Bardzo ważnym elementem żywienia jest przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów. Zaleca się pacjentowi wypijanie ok. 7-8 szklanek wody na dobę. Mocny akcent stawia się również na właściwości przeciwzapalne pokarmów, ziół i przypraw. Dlatego też mile widziane w jadłospisie są składniki diety bogate w polifenole, takie jak:

• borówki,
• zielone warzywa,
• zielona i biała herbata,
• cynamon,
• goździki,
• kurkuma,
• tymianek.

W jadłospisie należy uwzględnić także źródła kwasów omega 3, takie jak orzechy włoskie, olej rzepakowy, lniany, siemię lniane nieodłuszczone, tłuste ryby. Na ogół korzystnie działają również pokarmy bogate w dobroczynne bakterie kwasy mlekowego, np. kefir, jogurt, kiszonki.

Należy wyraźnie podkreślić, że dieta dla chorych na boreliozę powinna być zindywidualizowana. Także po to by unikać występowania interakcji pomiędzy lekami a żywnością. Na chwile obecną uważa się, że nie zawsze istnieje w niej konieczność całkowitej eliminacji glutenu oraz wszystkich zbóż. Zależne jest to od etapu choroby oraz indywidualnych cech chorego.

Borelioza – dieta – produkty wskazane i przeciwwskazane

Pacjent z boreliozą jadłospis powinien opierać na produktach nieprzetworzonych bogatych w substancje o działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym. Do pokarmów dozwolonych zaliczamy:

• dobrej jakości mięso;
• jaja;
• tłuste ryby;
• orzechy i pestki;
• awokado;
• oleje roślinne – szczególnie lniany, rzepakowy, z orzechów włoskich spożywane na surowo,
• warzywa o niskiej zawartości węglowodanów np. zielona warzywa liściaste, kapustne;
• owoce o niskiej zawartości cukrów np. jagody, borówki, maliny, truskawki, cytrusy;
• kiszonki;
• fermentowane napoje mleczne – jeśli są dobrze tolerowane;
• pełnoziarniste produkty zbożowe, niskoprzetworzone, np. grube kasze, brązowy ryż, pełnoziarniste pieczywo na zakwasie;
• przyprawy i zioła, takie jak cynamon, goździki, imbir, kurkuma, tymianek, bazylia, czosnek niedźwiedzi i wiele innych.

Lista produktów przeciwwskazanych przy boreliozie jest stosunkowo długa. Z jadłospisu należy wyeliminować:

• cukier;
• słodycze;
• słodkie napoje gazowane;
• drożdże i sery pleśniowe;
• alkohol;
• kawę i herbatę;
• warzywa bogate w skrobie, np. ziemniaki, bataty;
• owoce zasobne w węglowodany, takie jak banan, winogrona;
• zboża oczyszczone i produkty z nich powstałe typu jasny chleb, makarony, drobne kasze, biały ryż;
• żywność wysokoprzetworzona typu fast food;
• przetwory mięsne, takie jak parówki, pasztety, wędliny niskiej jakości;
• mleko i niefermentowane napoje mleczne – niekiedy konieczna jest całkowita eliminacja nabiału;
• produkty wysokoszczawianowe, jak szczaw, rabarbar, szpinak i inne.

Należy podkreślić, że zalecenia żywieniowe powinny mieć charakter zindywidualizowany i powyższa lista powinna być dostosowana do etapu leczenia, stanu zdrowia pacjenta ewentualnych nietolerancji i chorób towarzyszących.

Borelioza – jadłospis

Dieta przy boreliozie przepisy powinna opierać na żywności wysokiej gatunkowo i jak najmniej przetworzonej. Przykładem jednodniowego jadłospisu może być następująca propozycja:

Śniadanie:

• jajecznica na oleju rzepakowym z cukinią i rzodkiewką, herbata zielona bez cukru.

II śniadanie:

• koktajl z kefiru i borówek, orzechy włoskie.

Obiad:

• Zupa brokułowa z dodatkiem oliwy;
• filet z indyka pieczony bez tłuszczu, kasza gryczana, szparagi gotowane polane olejem lnianym, woda mineralna niegazowana.

Kolacja:

• Makrela wędzona, ogórek kiszony, kapusta kiszona, chleb żytni pełnoziarnisty, woda mineralna niegazowana.

W przypadku leczenia boreliozy należy rozważyć zastosowanie probiotykoterapii. Decyzję w tym zakresie powinien podejmować jednak każdorazowo lekarz prowadzący.