Wysypka po COVID-19. Czym charakteryzuje się wysypka covidowa?

Zmiany skórne w przebiegu COVID-19

Infekcje wirusowe stosunkowo często wywołują u ludzi zmiany skórne, jednak w większości przypadków pojawiająca się wysypka jest charakterystyczna dla danego patogenu. Jeżeli chodzi o zakażenie koronawirusem sytuacja wygląda nieco inaczej, ponieważ obserwujemy różnorodność wykwitów skórnych, a także ich umiejscowienia i czasu pojawienia się. Z tego względu stosunkowo łatwo pomylić je ze zmianami typowymi dla innych chorób lub np. reakcji alergicznych.

W zależności od wyglądu, lokalizacji i rozległości zmian skórnych w przebiegu COVID-19, wyróżniono 6 głównych objawów skórnych wywołanych przez zakażenie koronawirusem:

• wysypka rumieniowa lub plamisto-grudkowa o charakterze zlewającym się – występuje przede wszystkim u pacjentów z ciężkim przebiegiem SARS-CoV-2, głównie w okolicach tułowia, choć może przybierać również charakter uogólniony; ustępuje zwykle po około 10 dniach;
• „covidowe palce”, czyli zmiany przypominające odmrożenia – asymetryczne, sine plamy zlokalizowane najczęściej na palcach rąk i nóg; pojawiają się u około 20% pacjentów, zwłaszcza dzieci i nastolatków, i często są jedynym symptomem zakażenia; towarzyszy im zwykle świąd, pieczenie, może pojawić się także ból; utrzymują się zwykle około 12 dni;
• wysypka pokrzywkowa – swędzące bąble pokrzywkowe pojawiają się głównie na tułowiu i kończynach u osób w średnim wieku z umiarkowanie nasilonym przebiegiem choroby; najczęściej pokrzywka występuje wraz z innymi objawami i utrzymuje się około tygodnia;
• wykwity grudkowo-pęcherzykowe – to rozsiane na tułowiu lub ograniczone do kończyn małe, lekko swędzące pęcherze, najczęściej pojawiające się w trakcie lub przed wystąpieniem typowych objawów ogólnoustrojowych; zwykle występują u osób dorosłych, ze średnio ciężkim przebiegiem choroby;
• wysypka wybroczynowa – zwykle u starszych pacjentów przy ciężkim przebiegu COVID-19; pojawia się rzadko i związana jest z zaburzeniami krzepnięcia lub uszkodzeniem komórek w obrębie naczyń krwionośnych;
• zmiany przypominające sinicę marmurkową – pojawiają się nagle, najczęściej u osób o ciężkim przebiegu zakażenia.

Zobacz też: Przebieg COVID-19. Etapy infekcji koronawirusem

Wysypka covidowa u dzieci

U dzieci jednym z najczęściej występujących objawów infekcji wirusowych są zmiany skórne. Podobnie jest w przypadku zakażenia SARS-CoV-2, przy czym u dzieci chorych na COVID-19 pojawiać się one mogą nawet do 4 tygodni od zakażenia i związane są z zespołem PIMS.

Czym jest PIMS ? To wieloukładowy zespół zapalny u dzieci (pediatric inflammatory multisystem syndrome temporally associated with SARS CoV-2), pojawiający się jako powikłanie zakażenia koronawirusem nawet u pacjentów, u których miało ono przebieg bezobjawowy. Większość osób, u których zdiagnozowano PIMS, to dzieci w wieku szkolnym, około 8.-9. roku życia.

Jakiego rodzaju zmiany skórne są obserwowane w przebiegu PIMS? Zwykle jest to wysypka plamisto-grudkowa, podobna do zmian skórnych obserwowanych w przebiegu tzw. „trzydniówki”, choć może się zdarzyć, że będzie przyjmować formę pierścieniową. U większości pacjentów obserwuje się ją w obrębie twarzy i pleców, przy czym po kilku dniach (maks. 5) ustępuje samoistnie. Każdorazowe pojawienie się zmian skórnych u dzieci powinno wiązać się ograniczeniem ich kontaktu z innymi osobami, co najmniej do czasu skonsultowania tego z lekarzem pediatrą.

Przeczytaj również: Czym są covidowe palce i paznokcie?

PIMS – zespół pocovidowy u dzieci

Jak już zostało wspomniane, PIMS – czyli wieloukładowy zespół zapalny u dzieci – to jedno z możliwych powikłań po przebiegu COVID-19 u dzieci w wieku szkolnym, choć ponad 50 proc. pacjentów to dzieci w wieku około 9 lat. Jego przyczyną jest nietypowa reakcja naszego układu immunologicznego na zakażenie SARS-CoV-2, która prowadzi do wystąpienia następujących objawów:

• wysoka gorączka,
• ból głowy,
• ból gardła,
• ból i sztywnienie karku,
• ogólne osłabienie,
• skoki ciśnienia,
• biegunka,
• silny ból brzucha,
• wymioty,
• mała ilość oddawanego moczu,
• zapalenie spojówek, ale bez towarzyszącej wydzieliny,
• spierzchnięte usta, przypominające odmrożenia od oblizywania na mrozie,
• truskawkowy (malinowy) język, o żywoczerwonym kolorze, z drobnymi krostkami,
• wysypka,
• zmiany w wyglądzie węzłów chłonnych,
• obrzęk kończyn.

W większości przypadków objawy nie pojawiają się jednocześnie, lecz następują po sobie w odstępie kilku dni i mają różny stopień nasilenia. Tylko u stosunkowo niewielkiego proc. pacjentów obserwuje się ciężki przebieg PIMS, z wstrząsem i niewydolnością wielonarządową.

Chociaż choroba w znacznym stopniu przypomina infekcję, nie jest już jednak zakaźna.

Zobacz też: Wysypka na nogach – jakie są przyczyny krostek na nogach?

Jak rozpoznać PIMS po infekcji SARS-Co-2?

Na ten moment nie ma jednoznacznego testu potwierdzającego, że w danym przypadku mamy do czynienia z PIMS po COVID. U wielu pacjentów zauważono natomiast pojawienie się charakterystycznych zmian w badaniach, co więcej – w określonej sekwencji czasu.

Badania, które mogą pomóc w rozpoznaniu u pacjentów PIMS to:

• markery stanu zapalnego – obserwuje się ich znaczne podwyższenie,
• oznaczenie jonów i białek w organizmie,
• morfologia – obniżeniu ulega stężenie limfocytów,
• markery sercowe (CK-MB i troponiny) – w ich przypadku również obserwowany jest wzrost stężenia.

To też może Cię zainteresować: Długotrwałe powikłania po COVID-19

W jaki sposób leczy się PIMS?

Choć w wielu przypadkach COVID-19 u dzieci w wieku szkolnym przebiega bezobjawowo lub na tyle łagodnie, że z powodzeniem może być leczony w warunkach domowych, o tyle u dzieci z podejrzeniem lub stwierdzeniem PIMS konieczna jest natychmiastowa hospitalizacja. Wynika to z faktu, iż w przebiegu tego powikłania po zakażeniu koronawirusem często dochodzi do gwałtownego pogorszenia stanu zdrowia (zwykle ok. 5-6 dni po wystąpieniu pierwszych symptomów, np. w postaci zmian skórnych), a także wystąpienia niebezpiecznych dla zdrowia powikłań, takich jak tętniaki naczyń wieńcowych czy inne problemy kardiologiczne.

To też może Cię zainteresować: Swędząca wysypka na rękach – przyczyny, leczenie

Jeżeli chodzi o leczenie PIMS, w zależności od tego, jakie objawy występują u małoletnich chorych, lekarze mogą zdecydować o podaniu:

• immunoglobulin,
• leków biologicznych,
• dożylnych glikokortykosteroidów.

Leczenie ma na celu przede wszystkim wyciszenie nadmiernej reakcji ze strony układu immunologicznego, a tym samym zmniejszenie ryzyka wystąpienia kolejnych powikłań.