Biopsja endometrium (błony śluzowej macicy)

Co to jest endometrium?

Endometrium jest to błona śluzowa macicy, wrażliwa na hormony steroidowe – estrogeny, progesteron oraz inne gestageny, tak więc jej aktywność jest zależna od cyklu miesięcznego. Można wyróżnić dwie warstwy endometrium – podstawną i czynnościową, najlepiej widoczne są w fazie lutealnej:

• warstwa czynnościowa złuszcza się pod koniec fazy lutealnej cyklu miesięcznego,
• warstwa podstawna stanowi element odżywczy.

Grubość błony śluzowej macicy:

• przed okresem dojrzewania ma od 0,3 do 0,5 mm,
• u kobiet miesiączkujących w okresie okołoowulacyjnym 7-9 mm,
• w drugiej fazie cyklu może dochodzić do 15 mm (powyżej 15 mm, wskazuje na nieprawidłową wartość),
• w okresie pomenopauzalnym, u kobiet stosujących hormonalną terapie zastępczą nie powinna być większa niż 8 mm,
• u kobiet niestosujących HTZ nie powinna przekraczać 5 mm. Jeżeli po tym okresie pomenopauzalnym grubość endometrium przekracza 12 mm można wysunąć podejrzenie obecności raka trzonu macicy.

Co to jest biopsja endometrium?

Biopsja endometrium jest bardzo ważnym badaniem, dającym obraz możliwych zmian chorobowych w drogach rodnych kobiety. Badanie zlecane jest przez lekarzy w celu oceny histologicznej pod mikroskopem. Wynik może ułatwić diagnozę, a przede wszystkim pozwala podjąć właściwe leczenie.

Materiał do badania pobiera się z błony śluzowej szyjki macicy oraz błony śluzowej jamy macicy (ich fragmenty). Podczas biopsji endometrium pobiera się przypadkową część do badania, a wyłyżeczkowanie wykonuje się na obszarze całej jamy macicy.

Wskazania do biopsji endometrium

Najważniejszymi wskazaniami do biopsji endometrium są:

• zaburzenia w cyklu miesiączkowym.
• wystąpienie krwawień po menopauzie.
• plamienie i krwawienia nie związane z miesiączką.
• wykluczenie ciąży pozamacicznej.
• diagnostyka niepłodność polegająca na sprawdzeniu czy w okolicy macicy nie ma.
• niepokojące zmiany mogące przyczyniać się do problemów z zajściem w ciążę.
• wahania hormonalne.

Jak przebiega biopsja endometrium?

Przygotowanie każdej pacjentki do zabiegu biopsji endometrium odbywa się indywidualnie (w zależności od chorób towarzyszących i wieku). Nie należy używać środków czy przyrządów dopochwowych (np. tamponów). Jako, ze po zabiegu można odczuwać dyskomfort związany z badaniem endometrium, dlatego warto mieć ze sobą leki przeciwbólowe. Warto je wcześniej skonsultować z lekarzem.

Z racji ewentualnego plamienia po zabiegu (co jest możliwe) należy zaopatrzyć się we wkładki lub podpaski higieniczne. Przed badaniem można wykonać test ciążowy, aby wykluczyć ewentualną ciążę.

Lekarzowi należy zgłosić wcześniej przebyte choroby ginekologiczne, ewentualne skłonności do krwawień oraz uczulenie na leki. Przed zabiegiem należy poinformować pacjentkę o planowanym przebiegu badania, korzyściach, jakie niesie badanie, a także powikłaniach, które mogą wystąpić.

Pacjentka w trakcie zabiegu biopsji endometrium położona jest na fotelu ginekologicznym, rozebrana, oraz przykryta jałowym prześcieradłem chirurgicznym. Narzędzia przygotowane do badania również są jałowe – sterylne. Lekarz wykonujący badanie poprzez założony wziernik na pochwę wkłada do pochwy kulociąg – którym chwyta część pochwową macicy, następnie (jeżeli są takie wskazania uwarunkowane anatomią pacjentki) prowadzi się poszerzanie kanału szyjki.

W dalszej kolejności do kanału wprowadzana jest odpowiednia łyżka ginekologiczna, którą lekarz uzyskuje fragment materiału śluzówki kanału szyjki macicy. Następnie prowadzi się sondowanie jamy macicy i pobieranie fragmentów śluzówki jamy macicy do badania. Lekarz wykonujący badanie umieszcza materiał pobrany z kanału szyjki macicy oraz z jamy macicy w osobnych pojemnikach z utrwalaczem, a następnie przekazuje do badania histopatologicznego.

Zabieg wykonuje się w znieczuleniu ogólnym. Zaleca się wykonanie badania w 20 dniu cyklu (jeżeli jest możliwość zaplanowania badania, nie w przypadku nagłego i obfitego krwawienia). Badanie trwa kilka minut.

Powikłania po biopsji endometrium

Do możliwych powikłań po biopsji należą:

• plamienia,
• osłabienie,
• mdłości,
• delikatny ból brzucha,
• skurcze macicy,
• przebicie ściany macicy (niezwykle rzadko),
• w przypadku ciąży, która nie została wykryta, ingerencja w jamie macicy może doprowadzić do poronienia.