Odciski na stopach – dlaczego powstają i jak je usuwać?

Jak powstają odciski na stopach i modzele?

Odciski i modzele nie są zmianami niebezpiecznymi. Jeśli stadium ich zaawansowania na to pozwala, można je usuwać w domowych warunkach. Problem pojawia się, gdy stają się rozległe, bolesne lub uporczywie powracają. Wówczas warto zasięgnąć opinii podologa i znaleźć przyczynę ich występowania.

Przyczyną powstawania odcisków i modzeli jest silny nacisk na miejsce, gdzie zmiana się pojawia. Nacisk ten powoduje, że w obciążonej strefie gromadzi się większa ilość krwi, wywołując wzrost temperatury. Organizm natomiast próbuje za wszelka cenę pozbyć się uszkodzonych tkanek. Wywołuje to nadprodukcję rozrodczych komórek naskórka i powstawanie zrogowaceń – tzw. modzeli.

Jeżeli zmieniona tkanka wytwarza się nie tylko w naskórku, ale w i w głębszych warstwach skóry, co dzieje się przy silniejszym nacisku, mówimy o odciskach. Odcisk w związku z tym będzie oddzielony od zdrowej skóry wyraźną granicą – rdzeniem, który z czasem powiększa się, wywołując dolegliwości bólowe. Z reguły modzele nie bolą, jeśli jednak są bardzo rozległe, odczuwa się ich obecność jako pieczenie.

To też może Cię zainteresować: Ból pod stopą – jakie mogą być przyczyny?

Odciski na stopach – przyczyny

Najczęstszą przyczyną powstawania odcisków jest noszenie niewłaściwego obuwia. Dotyczy to zwłaszcza pań, które często noszą szpilki. Zazwyczaj obuwie tego typu jest źle wyprofilowane, więc ciężar ciała nie rozkłada się w nim równomiernie, powodując miejscowe naciski. Dzieje się to szczególnie pod palcami. W zbyt ciasnych butach odciski będą się tworzyły w miejscach, w których uwierają one najmocniej.

Warto tutaj wspomnieć o damskich, nadal bardzo popularnych, czółenkach ze zwężanymi noskami. Palce stóp w takich butach ulegają zniekształceniu i w tym przypadku nagniotki są zjawiskiem powszednim.

Powstawaniu odcisków sprzyjają także: wady postawy, płaskostopie, nieprawidłowy chód. Wszystkie te czynniki będą powodowały nierównomierne rozłożenie ciężaru na stopach. Warto zaznaczyć, że często zmiany te występują u osób z nadwagą.

Odciski jako objaw choroby

W niektórych przypadkach powstawanie odcisków na stopach może mieć podłoże chorobowe. Zmiany tego typu bywają objawem takich schorzeń, jak:

• zaburzenia w ukrwieniu kończyn dolnych;
• nadciśnienie;
• cukrzyca;
• choroby tarczycy;
• reumatyzm;
• zwyrodnienia.

W powyższych przypadkach powstające zmiany będą miały tendencję do nawrotów. Leczenie opiera się przede wszystkim na wyeliminowaniu czynnika podstawowego.

Rodzaje odcisków

Odciski najogólniej możemy podzielić na twarde i miękkie.

• Odciski twarde przysparzają znacznie więcej kłopotów. Występują najczęściej na przeciążonych stawach śródstopia, przy pierwszym i ostatnim palcu, a także ponad stawami międzypaliczkowymi – od drugiego do piątego palca stopy.
• Odcisk miękki jest bardziej płaski i bardziej elastyczny głównie dlatego, że znajduje się w miejscu wzmożonej oraz ciągłej wilgotności – pomiędzy palcami.

Ze względu na rodzaj zmienionej tkanki możemy wyróżnić następujące rodzaje odcisków:

• odcisk naczyniowy – naczynia krwionośne sięgają warstwy rogowej, powstają w silnie obciążonych miejscach;
• odcisk naczyniowo-nerwowy – występuje na czubkach palców, jest bardzo bolesny;
• odcisk włóknisty – tworzy się na podeszwie stopy, jest ekstremalnie twardy, jego nazwa pochodzi od nieprawdziwej teorii, która zakładała, iż kształt odcisku pochodzi od układu włókien budujących strukturę skórną;
• odcisk brodawkowaty – posiada bardzo charakterystyczny biały brzeg, wyróżnia się na tle skóry, powoduje ból przy uciskaniu;
• odcisk prosowaty – występuje najczęściej na piętach w postaci niewielkich skupisk. Nie jest bolesny, jednak dość trudny w usunięciu.

Usuwanie odcisków

Usuwanie odcisków powinno odbywać się stopniowo i dość delikatnie, ponieważ w przeciwnym razie mogłoby to spowodować odwrotny efekt – w wyniku reakcji skóry na zbyt agresywnie przeprowadzony zabieg zjawisko hiperkeratozy mogłoby ulec znacznemu nasileniu. Dlatego też na konsultacje do gabinetu podologicznego zaproszeni zostaniemy (co najmniej) kilkakrotnie.

Po usunięciu zmiany konieczne będzie zachowanie szczególnej higieny tego miejsca. W zależności od jej wielkości i głębokości zaleca się stosowanie indywidualnie dopasowanych ortez silikonowych lub specjalistycznych odkażających wkładek. Codzienna pielęgnacja stóp będzie wymagała natomiast pewnej regularności w stosowaniu odpowiednich maści zawierających mocznik czy też preparatów kreatolitycznych w postaci kwasu mlekowego lub salicylowego.

Najlepszym sposobem leczenia odcisków jest profilaktyka. Oczywiście zdarzają się bardziej skomplikowane przypadki, chociażby w stanach chorobowych. Najczęściej jednak przypadłość ta jest konsekwencją niewłaściwej pielęgnacji i złych nawyków.

Domowe sposoby na odciski na stopach

Jeśli zmiany są niewielkie oraz nie pojawiają się z niepokojącym nasileniem i częstotliwością, możemy spróbować domowych sposobów na odciski. Należą do nich:

• wcieranie witaminy A i lanoliny;
• masowanie zmian olejkiem rycynowym lub użycie olejku arganowego;
• moczenie stóp w płatkach owsianych;
• okłady z cebuli lub cytryny – najlepsze efekty dadzą opatrunki zakładane na noc;
• zastosowanie papki z aspiryny;
• usuwanie zrogowaceń stóp tarką (w ciepłej kąpieli).

Domowe leczenie odcisków nie zawsze przynosi właściwe efekty. Wówczas warto zastosować dostępne bez recepty plastry z kompresem leczniczym, maść nagietkową bądź maść z mocznikiem. Substancję tę znajdziemy także w skarpetkach regenerujących do stóp. Wzbogacone alantoiną, przyspieszą odbudowę zniszczonego naskórka oraz wygładzą zrogowaciałą skórę, przywracając stopom gładkość i elastyczność.

Jeśli takie działania także okażą się nieskuteczne, należy zgłosić się do specjalisty, który określi stopień zaawansowania zmian i podejmie decyzję o ich usunięciu lub dalszym leczeniu.