Macica dwurożna – co to jest? Przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Macica dwurożna – co to jest?

Macica dwurożna (łac. uterus bicornis) to wada wrodzona macicy powstała w wyniku nieprawidłowego rozwoju embrionalnego tego narządu, co skutkuje powstaniem nieprawidłowości w budowie macicy.

Macica dwurożna posiada, zgodnie z nazwą dwa rogi macicy, co sprawia, że macica przybiera kształt litery W bądź kształt serca zamiast fizjologicznego kształtu odwróconej gruszki.

Macica dwurożna – przyczyny

Jak wcześniej wspomniano, przyczyną powstania macicy dwurożnej jest nieprawidłowy rozwój embriologiczny tego narządu.

Macica rozwija się z dwóch przewodów przyśródnerczowych zwanych również przewodami Müllera. Nieprawidłowości wykształcenia się i późniejszego łączenia się przewodów Müllera powodują powstanie wad w budowie macicy. Dwurożna macica powstaje, kiedy fuzja przewodów Müllera jest niecałkowita.

Przyczyny zaburzeń fuzji przewodów Müllera nie są znane, jednak wśród czynników, które mogą mieć na to wpływ wymienia się między innymi:

• czynniki genetyczne;
• niekorzystne czynniki środowiskowe;
• czynniki mechaniczne;
• środki farmakologiczne.

Macica dwurożna – diagnostyka

Diagnostyka wad w budowie macicy opiera się na wykonywaniu badania ginekologicznego oraz badań obrazowych takich jak USG, sonohisterografia oraz rezonans magnetyczny (MRI) miednicy mniejszej.

W niektórych przypadkach do diagnostyki można zdecydować się na wykonanie badań inwazyjnych takich jak histeroskopia oraz laparoskopia. Można je zastosować tylko w szczególnych przypadkach jeśli jednoczasowo będzie przeprowadzone leczenie.

Badanie USG powinno się wykonać w drugiej fazie cyklu miesiączkowego. W tym okresie grubość endometrium ułatwia ocenę kształtu macicy, co zwiększa szansę na uzyskanie trafnej diagnozy.

Jak wygląda macica dwurożna w badaniu USG?

Podejrzenie wad macicy, w tym macicy dwurożnej nasuwa się kiedy wymiar poprzeczny trzonu macicy jest nieproporcjonalnie większy od wymiaru przednio-tylnego, a także kiedy widoczne są dwa odrębne echa endometrium.

Objawy macicy dwurożnej

Macica dwurożna, podobnie jak inne wady wrodzone macicy, może nie powodować żadnych objawów. W takich przypadkach wada jest wykrywana przypadkowo podczas wykonywania badań obrazowych w obrębie miednicy, takich jak USG czy rezonans magnetyczny.

W niektórych przypadkach macica dwurożna może powodować objawy takie jak:

• bolesne miesiączkowanie;
• nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych;
• ból w podbrzuszu;
• dyspareunia (ból podczas stosunków płciowych).

Macica dwurożna ma istotny wpływ na przebieg ciąży i porodu.

Macica dwurożna a ciąża

Wady wrodzone macicy nie zmniejszają szansy na zapłodnienie i zajście w ciążę, mogą jednak przyczyniać się do zaburzeń implantacji zarodka oraz wystąpienia powikłań położniczych.

Kobiety posiadające macicę dwurożną są narażone na zwiększone ryzyko poronienia – zarówno w pierwszym jak i drugim trymestrze ciąży. Ryzyko to wynika z nieprawidłowego ukrwienia w obrębie dwóch rogów macicy a także zwiększonej pobudliwości oraz kurczliwości macicy. Może to przyczyniać się również do nawracających poronień.

U tych pacjentek częściej występuje również niewydolność cieśniowo-szyjkowa, czyli przedwczesne skracanie się szyjki macicy. Występuje ona nawet u 30% kobiet z wadami macicy.

U kobiet z wadami wrodzonymi budowy macicy zwiększa się ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego podczas ciąży .

Nieprawidłowa budowa macicy ma również wpływ na rozwój płodu. Ciąża u pacjentek z macicą dwurożną jest również obarczona podwyższonym ryzykiem martwego urodzenia płodu oraz zaburzeń wzrastania płodu. Podwyższone jest również ryzyko tego, że nastąpi przedwczesny poród co może wiązać się z koniecznością założenia szwu okrężnego na szyjkę macicy, aby zwiększyć szanse na donoszenie ciąży.

U pacjentek z macicą dwurożną częściej niż w populacji ogólnej dochodzi do rozwiązania drogą cesarskiego cięcia.

Czy posiadając dwurożna macicę mogę urodzić zdrowe dziecko?

Pomimo wcześniej omówionych powikłań, które mogą wystąpić u pacjentek z macicą dwurożną mogą one również zajść w ciążę i urodzić zdrowe dziecko. Jednak ze względu na ryzyko powikłań kobieta powinna być pod stałą opieką lekarską i zachować wszystkie zalecone przez niego środki ostrożności mające na celu zmniejszenie ryzyka wystąpienia komplikacji podczas ciąży i porodu.

Leczenie macicy dwurożnej

W większości przypadków kobiet z macicą dwurożną nie jest konieczne zastosowanie żadnego leczenia chirurgicznego.

W niektórych przypadkach jednak lekarz może zaproponować pacjentce wykonanie zabiegu zwanego metroplastyką. Polega on na korekcji kształtu macicy dwurożnej i przywrócenie jej do fizjologicznego kształtu odwróconej gruszki. Zabieg ten jest wykonywany najczęściej techniką laparoskopową, czyli należy do zabiegów małoinwazyjnych. Należy podkreślić, że po operacji powinno się wstrzymać z zajściem w ciążę przez minimum 3 miesiące ze względu na zwiększone ryzyko pęknięcia macicy.