Wymioty, biegunka, osłabienie. To może wymagać hospitalizacji
Utrzymuje się aż do 7 dni. Częste błędy w higienie, mogą być przyczyną tej choroby
Układ pokarmowy człowieka ma na celu przede wszystkim trawienie pokarmów, a także czerpanie z nich substancji odżywczych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Składa się z: jamy ustnej, gardzieli, gardła, przełyku, żołądka, jelita cienkiego, grubego oraz odbytu. Przełyk z żołądkiem łączy wpust żołądka, a żołądek z jelitem cienkim – dwunastnica. Przepływ pokarmów do dwunastnicy reguluje z kolei odźwiernik – pierścień mięśniowy, który kurczy i rozszerza się, otwierając bądź zamykając drogę treści żołądka.
Rolą sprawnie działającego przewodu pokarmowego jest odżywianie organizmu – niemal z całej jego powierzchni wchłaniają się substancje odżywcze, które później transportowane są do odpowiednich tkanek i narządów. Funkcję tę wspomagają enzymy trawienne, które rozkładają pokarm od postaci złożonej do postaci łatwiejszej do przyswojenia przez organizm (proces ten przebiega z udziałem wody). W procesie trawienia mają swój udział również hormony. Jednym z nich jest gastryna, produkowana w odźwierniku. Ma ona za zadanie utrzymywać prawidłowy stan śluzówki żołądka i produkować kwas solny, a tym samym – pobudzać wydzielanie soku żołądkowego. Sok żołądkowy z kolei zawiera wcześniej wspomniane enzymy trawienne.
Chory żołądek może dawać różne objawy – od uczucia pełności w nadbrzuszu, poprzez uczucie palenia w przełyku, aż po mdłości, nudności i wymioty. Ostatnie z nich są klasycznym objawem grypy żołądkowej, potocznie nazywanej „jelitówką”. U dorosłych jelitówka jest spowodowana najczęściej działaniem norowirusów, natomiast u dzieci wywołują ją rotawirusy. Grypa żołądkowa atakuje zwykle w okresie jesienno-zimowym, kiedy odporność organizmu jest nieco obniżona. Jelitówka trwa najczęściej od 3 do 5 dni i nie zagraża życiu osób dorosłych, natomiast może znacząco odwodnić organizm małego dziecka. Z podobnymi objawami u malucha należy więc zgłosić się do lekarza, który przepisze odpowiednie preparaty łagodzące objawy choroby i zaleci podanie elektrolitów.
Innym, dość często spotykanym objawem choroby żołądka jest zgaga. Towarzyszy jej kwaśny, metaliczny posmak w ustach, kłucie w żołądku oraz ból nadbrzusza, promieniujący aż do klatki piersiowej. Zgaga pojawia się po spożyciu ciężkostrawnych potraw lub tych, na które chory ma alergię (niestrawność żołądka). Ból żołądka w ciąży oraz zgaga są niegroźnymi objawami, wynikającymi z normalnych procesów zachodzących w organizmie w tym właśnie okresie. Zgaga pojawiająca się często może jednak świadczyć o refluksie żołądka – ból żołądka po jedzeniu, pieczenie przełyku, częste odbijanie, a także często występujący, kwaśny posmak w ustach to jego klasyczne objawy. Taka sytuacja wynika z nieprawidłowego działania zwieracza przełyku i może być spowodowana m.in. otyłością, wysokim ciśnieniem w jamie brzusznej, nadkwasotą. W leczeniu zostaje wprowadzona lekkostrawna dieta żołądkowa, a także farmaceutyki – substancją stosowaną w tych terapiach jest najczęściej omeprazol.
Innym schorzeniem jest nieżyt żołądka (określany również, jako „katar” żołądka), czyli zapalenie błony śluzowej żołądka. Jego najczęstszą przyczyną jest zakażenie bakteryjne. Ostre zapalenie błony śluzowej żołądka objawia się bólem w nadbrzuszu, odbijaniem się, kwaśnym posmakiem w ustach oraz ogólnym dyskomfortem w jamie brzusznej. Przedłużające się objawy mogą świadczyć o przewlekłym zapaleniu błony śluzowej żołądka, które dodatkowo jest wzmagane przez stres czy nadużywanie alkoholu. Można wówczas stosować domowe sposoby na żołądek, które pomagają złagodzić dokuczliwe objawy (ograniczenie tłuszczu w diecie, picie ziół na żołądek – w tym dziurawca oraz ziół żółciopędnych), choć i tak należy przebywać pod stałą kontrolą lekarza.
Obecnie dość często spotykaną chorobą jest również nerwica żołądka, wynikająca z odczuwania nadmiernego, długotrwałego stresu. I choć nerwica żołądka daje objawy podobne do refluksu czy zapalenia żołądka (ból „w dołku”, gniecenie żołądka, nadkwasota, ból żołądka w nocy i rano, a w konsekwencji – notoryczne uczucie zmęczenia), to jest to problem o podłożu psychologicznym. Co prawda gastrolog może zalecić środki rozkurczowe lub inne leki na ból żołądka, które łagodzą objawy, jednak z takim problemem należy udać się do psychologa lub psychiatry. Nerwica żołądka może mieć bardzo przykre konsekwencje w postaci pojawienia się choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Przy długotrwałym stresie spada odporność, łatwiej jest zainfekować organizm niebezpieczną bakterią Helicobacter pylori. Bakteria ta jest odpowiedzialna za produkcję toksyn uszkadzających błonę śluzową żołądka i dwunastnicy i może doprowadzić nawet do rozwoju raka żołądka (w tym chłoniaka żołądka). W leczeniu stosuje się przede wszystkim inhibitory pompy protonowej (zatrzymują one wytwarzanie kwasu solnego w żołądku) oraz suplementy diety zawierające wyciąg z karczocha.
Pacjenci o osłabionej odporności, którzy zauważą objawy podobne do refluksu czy zgagi i utrzymujące się długi czas, powinni udać się na gastroskopię – podczas tego badania, oprócz wrzodów żołądka, można zdiagnozować również nadżerkę żołądka (nadżerkowe zapalenie żołądka). To miejscowe ubytki w błonie śluzowej, których charakterystycznym objawem jest ból żołądka na czczo. Nadżerkę żołądka leczy się podobnie do wrzodów – m.in. lekami z grupy inhibitorów pompy protonowej.
Do powszechnych chorób układu pokarmowego należy również grzybica żołądka, rozwijająca się nie tylko w samym żołądku, ale atakująca również jamę ustną czy przełyk. Objawy przypominają wrzody żołądka, a więc do pełnej diagnozy niezbędna jest gastroskopia. Grzybica żołądka występuje najczęściej u osób z obniżoną odpornością. Jest wywoływana przez drożdżaki, które normalnie bytują w przewodzie pokarmowym osób zdrowych, jednak w przypadku grzybicy ich namnażanie się jest zbyt duże. Leczenie polega na podawaniu farmaceutyków przeciwgrzybiczych oraz leków osłonowych na żołądek.
209
